Hewa Rwanda
Lettre aux absents

Elk jaar keert Dorcy Rugamba terug naar zijn ouderlijk huis in Kigali: er is altijd klimop op de muren, callas en vuurtongen op het terras, palmbomen en papaja's aan de ingang, de berg Jali in het noorden, de berg Kigali in het zuiden. Maar jarenlang was deze terugkeer onmogelijk.

In dit boek, dat tegelijk een liefdesbrief is aan hen die niet meer onder ons zijn, een lofzang op het leven en een stukje voorouderverering, richt Dorcy Rugamba zich tot zijn vader, zijn moeder en allen die niet meer onder ons zijn. Hij vertelt wat hij heeft gezien en geleerd van hen, als kind en jongeman, en hoe lang het heeft geduurd voordat hij het onaanvaardbare accepteerde. Hij blijft zo dicht mogelijk bij hen die afwezig zijn, hij eert hun nagedachtenis en hun leven, hij verkent de wereld van vroeger om uitdrukking te geven aan de schoonheid en de poëzie ervan, en hij vraagt zich af: hoe kunnen we onder woorden brengen wat buiten ons bereik ligt?

Dorcy Rugamba, schrijver en belangrijke figuur in de Rwandese culturele scène, biedt ons een diep ontroerend verhaal, gedragen door een schrijfstijl, een stem en een bijzondere intensiteit.

Al mijn werk als kunstenaar van de afgelopen jaren bestond uit het bestrijden van het vernietigingsproces door de slachtoffers een gezicht, een naam, een leven, een realiteit te geven, zodat ze niet langer nummers of smekelingen zijn die alleen gezien worden door de lens van de gruwelijke omstandigheden van hun verdwijning. Lang daarvoor waren ze individuen met levens, dromen, plannen, een familie en een bestaan waarvan we de geest opnieuw moeten aanwakkeren.

Acteur, schrijver en regisseur Dorcy Rugamba is co-auteur van een collectief werk dat van Rwanda 94 een mijlpaal heeft gemaakt. In 2001 richtte hij Urwintore op, een collectief dat zich inzet voor de promotie van Rwandese kunstenaars.ressen op lokale en internationale podia. In 2012 richtte hij Rwanda Arts Initiative op, een kunstcentrum in Kigali. Hij creëerde Les Restes suprêmes, een belangrijk werk dat door critici werd geprezen. In oktober 2020 werkte hij in het Théâtre du Châtelet in Parijs samen met Abderrahmane Sissako en muzikant Damon Albarn aan de enscenering van de opera Le vol du Boli. In 2024 richtte hij samen met het Rwanda Arts Initiative de Kigali Triennial of Contemporary Arts op.

Majnun is een charismatische en gedreven artiest. Zijn naam, die "de gek" betekent in het Arabisch, is een bewuste keuze. Want waanzin, zo vertelt hij ons, is zijn ruimte van vrijheid, waarin hij de diepten van zijn ziel kan verkennen. Hij komt oorspronkelijk uit Senegal en groeide op in een omgeving waar kunst alomtegenwoordig was. Zijn eerste stappen zette hij in de hiphop. Maar zijn ontmoeting met de gitaar was het echte startpunt van een zoektocht die hem later zou leiden tot een multi-instrumentalist. In de loop der jaren heeft hij ernaar gestreefd om een resoluut eclectische kunst te ontwikkelen, in overeenstemming met zijn nomadische toestand. Zijn stem onthult de rijke verbeelding die in hem huist. Het vertelt ons ook, met oprechtheid en ware emotie, over het ongelooflijke epos dat het menselijk leven is dat hij ons steeds vertelt... Deze keer heeft de artiest ervoor gekozen om ons toe te spreken vanuit zijn land van herkomst.

Een corealisatie Festival des Libertés, Midis Poésie et Théâtre National Wallonie Bruxelles